در مورد آداب تشريفات مجالس در ايران باستان ؛ آداب رفتاري ، لباس پوشيدن و سخن گفتن در ايران باستان سخن گفته شد و در اين مقاله به آداب تشريفات ميزبان و مهمان داري مي پردازيم

باز هم دانستن آنها خالي از لطف نيست اين ها صرفا جهت تاکيد بر اهميت تشريفات مجالس و نقش آن از گذشته تا کنون است:

تشريفات مجالس و آداب مهمانداري و ميزباني در ايران باستان

مهمترين وظيفه همه مردم در مهماني ها، رعايت آداب است.
در ميزباني و مهماني، اعتدال شرط است. مثلا دعوت ماهي يکبار بهتر از ماهي سه بار است.
بهتر است مهماني بدون عيب باشد تا مکرر.
ميزبان بايد هنگام استقبال از مهمانان، مقام و منزلت آنها را رعايت کند.
موقعي که سفره گسترده مي شد و مهمانان مي نشستند، ميزبان مي ايستاد تا مهمانان از او بخواهند که بنشيند.
در گرگان رسم بود که ميزبان خود از جمع مهمانان غايب مي شد و کسي را به نمايندگي خويش مأمور خدمت به مهمانان مي کرد. (اين رسم ظاهرا هنوز در برخي از شهرهاي ايران مرسوم است.)
برخي از ديگر رسوم حکايت از آن دارد که در برخي از مناطق و هنگام برخي از پذيراييها، موقع چيدن غذا، گاهي آن را اول در جلوي ميزبان قرار مي دادند، بعد از مهمان پذيرايي مي کردند، و در جاهايي ديگر، برعکس عمل مي کردند. (به نظر مي رسد که در رسم اول، مقام ميزبان بالاتر از مهمان بوده است و در رسم دوم، برعکس.)
مرسوم بود که ميزبان زياد از کمبودها عذرخواهي نمي کرد و مهمان را براي خوردن بيشتر تحت فشار قرار نمي داد.
مهمان در انتخاب غذا نمي بايست بر اساس سليقه و ميل خود رفتار کند و بايست از همه غذاها مي خورد.
ميزبان بايد در جريان مهماني خود را خرسند نشان مي داد.
مهمترين ادب آن بود که بدون دعوت نمي بايست به جايي رفت، و اينکه بايد بر سر سفره، در جايي که ميزبان تعيين کرده بنشينند.
مهمان نمي بايست سير سير يا گرسنه گرسنه به مهماني برود.
قبل از خوردن و بعد از آن، مي بايست شکر خدا را بجاي آورند.
هيچ کس نمي بايست قبل از بزرگتر ها دست به غذا ببرد و نمي بايست به مسيري که غذا را مي آورند، چشم بدوزد.
بايد آرام و آهسته غذا خورد و ضمن آن، با ديگران گفتگو نمود، اما موقع سخن گفتن سر بايد پايين باشد و نمي بايست به دهان ديگران چشم دوخت. (البته در آيين زرتشت، حرف زدن موقع غذا خوردن، گناه بزرگي بود.)
مهمانان نبايد موقع صرف غذا با يکديگر دعوا، به ميزبان توهين کنند، و به خدمه ميزبان دستور دهند بگونه اي که ديگران فکر کنند، عضوي از خانواده ميزبان است.
افراط در خوردن، پرحرفي، آواز خواندن زياد، حرص زدن، خنديدن و گريستن زياد موقع غذاخوردن، از عادات نکوهيده بود.
در پايان مهماني، مي بايست از ميزبان به طور مجمل تشکر نمود.